► Biếng ăn (lười ăn) là tình trạng rất hay gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ bị ép ăn. Trẻ biếng ăn do bị ép ăn có các biểu hiện như ăn ít hơn bình thường, ngậm thức ăn trong miệng lâu không chịu nuốt... Tuy nhiên, không phải bố mẹ nào cũng biết phải làm gì khi trẻ biếng ăn vì tình trạng này xuất hiện do nhiều nguyên nhân.
1. Tại sao cha mẹ ép con ăn?
► Dưới đây là một số nguyên nhân cha mẹ ép trẻ ăn nhiều:
1.1 Để hoàn thành bữa ăn
♦ Hầu hết chúng ta đều nghĩ rằng khi mọi món ăn được sắp lên thì chúng cần được tiêu thụ hết. Tuy nhiên, người lớn lại vô tình đem cái suy nghĩ ấy áp dụng vào trẻ con. Nhưng với trẻ em thì không phải vậy vì chúng chỉ ăn lượng thức ăn mà dạ dày cho phép.
1.2 Khi bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn rắn
♦ Đây là một sai lầm khi cho con ăn dặm rất phổ biến mà cha mẹ mắc phải khi bắt đầu cho con ăn dặm lần đầu tiên. Mục đích của ăn dặm không phải là ép bé ăn những món mà bé không thích mà để bé phát triển vị giác và sau đó để bé tự chọn món mình thích.
1.3 Lo lắng trẻ ăn không đủ
♦ Trẻ nhỏ ăn ít nhưng hay ăn. Cha mẹ chúng ta nghĩ rằng con mình có thể không ăn hoặc không nhận được đủ dinh dưỡng cho trẻ từ các bữa ăn nhỏ, do đó cho ăn quá mức.
1.4 Đút cho trẻ ăn ngay cả khi trẻ đã lớn
♦ Khá nhiều bậc cha mẹ thích cho con ăn ngay cả khi con đã đủ lớn tự ăn vì nghĩ rằng con chưa thể tự xúc ăn. Điều này dẫn đến việc cho ăn quá nhiều.
1.5 Không hiểu nhu cầu của trẻ
♦ Là cha mẹ, chúng ta nghĩ rằng chúng ta nhận thức rõ hơn về những gì con mình cần và điều này cũng đúng đối với thức ăn. Vì vậy, khi trẻ không chịu ăn, chúng ta thường có xu hướng ép ăn vì nghĩ rằng trẻ chưa hiểu được yêu cầu của cơ thể mình.
1.6 Để giới thiệu cho trẻ loại thực phẩm mới
♦ Cha mẹ thường ép trẻ ăn khi họ làm quen với một loại trái cây, rau hoặc một loại thực phẩm mới. Suy nghĩ này khiến họ nhầm tưởng rằng trẻ em cần được cho ăn liên tục để chúng có thể cảm nhận được mùi vị.
1.7 So sánh với những đứa trẻ khác
♦ Khi gia đình có người anh, chị hoặc một đứa trẻ cùng tuổi háu ăn, mập mạp hoặc chỉ đơn giản là một lời chê bai của ai đó về ngoại hình của con bạn thì không ít ông bố bà mẹ cảm thấy rằng họ không làm tốt việc cho trẻ ăn và cần phải ép trẻ ăn nhiều.
1.8 Để khắc sâu những thói quen tốt
♦ Chỉ vì một loại thực phẩm nào đó tốt cho sức khỏe, không có nghĩa là bạn sẽ ép con mình ăn. Các bậc cha mẹ thường nghĩ rằng để tạo thói quen ăn uống tốt thì nên cho trẻ ăn một số loại thực phẩm ngay cả khi trẻ không thích ăn.
2. Những ảnh hưởng tiêu cực của việc ép trẻ ăn
► Có rất nhiều lý do lý giải việc ép trẻ ăn là một thói quen xấu. Ví dụ, ép ăn sẽ hình thành thói quen ăn uống không lành mạnh ở trẻ em, điều này có thể kéo dài suốt đời. Một số lý do khác được liệt kê dưới đây để bạn xem xét liệu ép ăn là tốt hay xấu cho sự phát triển của các bé:
♦ Trẻ em sẽ bị mất quyền kiểm soát thói quen ăn uống. Điều này sẽ dẫn đến biếng ăn hoặc ăn quá nhiều khi chúng lớn lên.
♦ Trẻ em bị ép ăn có thể hình thành sự yêu thích với kẹo và thực phẩm không lành mạnh khác.
♦ Ép ăn có thể dẫn đến nôn mửa.
♦ Ép ăn làm cho trẻ mất kiểm soát thói quen ăn uống của chúng.
♦ Trẻ sẽ bị rối loạn ăn uống.
♦ Trẻ em thấy phụ huynh có quyền lực đối với thói quen ăn uống của chúng, điều này dẫn đến một số vấn đề ăn uống khác nhau sau này.
♦ Trẻ em thấy mình không thể tự điều chỉnh việc ăn uống và điều này dẫn đến béo phì.
♦ Bởi vì trẻ không được phép kiểm soát những gì chúng ăn nên chúng thiếu thói quen tự giới hạn nên ăn bao nhiêu.
♦ Ép ăn có thể làm mất đi sự thèm ăn của trẻ em.
♦ Gây áp lực trong bữa ăn làm cho chúng ăn ít hơn.
♦ Đôi khi những đứa trẻ có thể nôn mửa tất cả thức ăn khi bị ép.
♦ Ép ăn có thể khiến trẻ cảm thấy chán ghét việc ăn uống.
3. Làm sao để giúp trẻ ăn ngon miệng mà không phải ép trẻ ăn?
► Qua những thông tin trên, có thể khẳng định rằng việc ép trẻ ăn là trái với khoa học. Đồng thời để lại nhiều hậu quả khó lường trước được, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ. Trẻ không hề khỏe mạnh như bố mẹ mong muốn khi bị ép ăn.
Chính vì thế, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên bố mẹ những điều sau đây:
3.1 Giai đoạn trẻ bắt đầu ăn dặm
♦ Khi trẻ ở độ tuổi bắt đầu ăn dặm, bạn hãy tập cho bé thói quen tập trung ngồi ăn tập trung ngay từ những giây phút đầu tiên.
♦ Hạn chế cho bé đi rong.
♦ Không để bé vừa ăn vừa xem ti vi.
♦ Không cho bé vừa ăn vừa nghịch đồ chơi vì bé sẽ mê chơi và lười ăn.
♦ Tập dần cho trẻ ăn đúng giờ, ăn trọn bữa ăn bằng những lời lẽ thoải mái. Tuyệt đối không nên la mắng, dọa nạt trẻ.
3.2 Trẻ lớn hơn
♦ Bố mẹ hãy cho trẻ ăn cùng với gia đình để trẻ có cảm giác vui vẻ, ấm áp.
♦ Cho trẻ ăn đa dạng các món ăn.
♦ Đáp ứng theo món ăn yêu thích của trẻ. Tuy nhiên vẫn đảm bảo những nhóm chất dinh dưỡng cơ bản. Bao gồm: thịt – cá, tinh bột, chất béo, chất xơ từ rau củ quả.
♦ Thay đổi thường xuyên thực đơn hàng ngày để tránh sự nhàm chán ở trẻ.
♦ Tạo không khí thoải mái, không gây áp lực khi trẻ ăn uống.
3.3 Vấn đề nấu ăn
♦ Khi nấu ăn, mẹ cần linh hoạt thay đổi món ăn để kích thích sự thèm ăn ở trẻ. Đồng thời cần chế biến món ăn phù hợp với độ tuổi của bé. Ngoài ra, các mẹ nên đảm bảo vệ sinh trong chế biến thức ăn để phòng những bệnh về đường tiêu hóa ở trẻ.
3.4 Vấn đề ăn vặt
♦ Bố mẹ nên hạn chế cho bé ăn vặt. Không để bé ăn quá khuya. Không cho bé ăn quá nhiều thức ăn chiên rán hoặc thức ăn ngọt. Ngay từ khi còn bé, bố mẹ nên dạy trẻ cách cung cấp năng lượng cho bản thân khi đói và uống đủ nước mỗi ngày.
3.5 Theo dõi dinh dưỡng của bé
♦ Bố mẹ nên theo dõi tình trạng dinh dưỡng của bé thông qua biểu đồ chiều cao, cân nặng theo lứa tuổi. Khi nào phát hiện bé có dấu hiệu ngừng hoặc chậm tăng trưởng về chiều cao, cân nặng thì nên đưa bé đi khám ngay.
► Hy vọng qua bài viết này, bố mẹ sẽ biết được hành động ép trẻ ăn là không đúng với khoa học và sinh lý của trẻ. Từ đó, các bạn sẽ biết cách làm sao để cho trẻ ăn ngon miệng. Đồng thời giúp bé có niềm vui và sự thoải mái trong hoạt động ăn uống.