Béo Phì Độ 1: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Và Phương Pháp Phòng Ngừa

Béo Phì Độ 1: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Và Phương Pháp Phòng Ngừa

Béo phì độ 1 là gì?

Béo phì là tình trạng cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ thừa, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý mạn tính. Béo phì độ 1 là giai đoạn đầu của bệnh béo phì, khi chỉ số khối cơ thể (BMI) nằm trong khoảng 30 – 34,9 kg/m² (theo Tổ chức Y tế Thế giới - WHO).

Ở mức độ này, người bệnh có thể chưa xuất hiện biến chứng nghiêm trọng, nhưng nếu không kiểm soát sớm, tình trạng béo phì sẽ tiến triển nặng hơn, gây ra các bệnh lý nguy hiểm như tiểu đường type 2, tim mạch, gan nhiễm mỡ,...

Nguyên nhân gây béo phì độ 1

Béo phì độ 1 có thể do nhiều yếu tố kết hợp, bao gồm cả lối sống và nguyên nhân sinh học.

1. Chế độ ăn uống không lành mạnh

Ăn nhiều thực phẩm chứa chất béo bão hòa, đường tinh luyện, đồ chiên rán, thức ăn nhanh.

Uống nhiều nước ngọt, rượu bia, sữa béo.

Ăn khuya hoặc bỏ bữa sáng khiến chuyển hóa năng lượng bị rối loạn.

2. Ít vận động

Ngồi lâu, ít hoạt động thể chất khiến năng lượng không được tiêu hao, tích tụ dưới dạng mỡ.

Là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến béo phì ở người làm việc văn phòng.

3. Yếu tố di truyền

Người có cha hoặc mẹ bị béo phì có nguy cơ cao mắc béo phì do gen ảnh hưởng đến tốc độ chuyển hóa và cảm giác thèm ăn.

4. Rối loạn nội tiết – chuyển hóa

Một số bệnh như suy giáp, hội chứng Cushing, rối loạn buồng trứng đa nang (PCOS) có thể làm tăng cân nhanh chóng.

5. Căng thẳng, thiếu ngủ

Stress kéo dài làm tăng hormone cortisol, khiến cơ thể thèm đồ ngọt và tích mỡ nhiều hơn.

Thiếu ngủ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và điều hòa cảm giác đói – no.

Triệu chứng của béo phì độ 1

Mặc dù chưa gây ra biến chứng nặng, nhưng béo phì độ 1 thường có những dấu hiệu nhận biết rõ ràng:

Cân nặng tăng nhanh, đặc biệt ở vùng bụng, đùi, cánh tay.

Vòng eo vượt ngưỡng an toàn (≥ 90 cm với nam, ≥ 80 cm với nữ).

Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, nặng nề, thở dốc khi vận động nhẹ.

Ngủ ngáy, dễ đổ mồ hôi, tăng nhịp tim.

Da xuất hiện rạn, sạm vùng cổ hoặc nách (dấu hiệu kháng insulin).

Nếu không can thiệp sớm, béo phì độ 1 có thể tiến triển sang độ 2, độ 3 và gây ra hàng loạt bệnh lý mạn tính.

Phương pháp phòng ngừa và kiểm soát béo phì độ 1

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc và cá.

Hạn chế thực phẩm nhiều đường, dầu mỡ, tinh bột tinh chế.

Ăn đúng giờ, không bỏ bữa sáng, tránh ăn khuya.

Uống đủ 1,5 – 2 lít nước/ngày, hạn chế đồ uống có gas hoặc cồn.

2. Tăng cường vận động thể chất

Duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần.

Các hình thức phù hợp: đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe, yoga, zumba,...

Ưu tiên hoạt động nhẹ – bền – đều thay vì tập cường độ cao rồi bỏ dở.

3. Kiểm soát căng thẳng và giấc ngủ

Ngủ đủ 7–8 tiếng/ngày.

Tập thiền, nghe nhạc, hoặc thư giãn nhẹ để giảm stress.

Tránh lạm dụng thức khuya hoặc dùng chất kích thích.

4. Theo dõi cân nặng định kỳ

Cân ít nhất 1 lần/tuần, đo vòng eo, ghi nhận chỉ số BMI để đánh giá hiệu quả.

Nếu cân nặng tăng liên tục, cần tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng.

5. Thăm khám chuyên khoa khi cần thiết

Một số trường hợp có thể được chỉ định dùng thuốc hỗ trợ giảm cân hoặc điều trị nội tiết dưới hướng dẫn của bác sĩ.

Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc.

Kết luận